Glokom (Göz Tansiyonu) Nedir?

Glokom (göz tansiyonu), görme sinirinin bir hastalığı olup kalıcı görme kaybına sebep olabilen bir hastalıktır. Glokom kalıcı görme kaybı nedenleri arasında dünyada 2. Sıradadır. Glokom hastalığı anne karnında ya da doğumdan itibaren herhangi bir yaş diliminde oluşabilmektedir. Göz içerisinde aköz hümör ismi verilen bir sıvı sürekli üretilmekte ve göz dışına atılmaktadır. Üretim ve atılım arasındaki denge bozulduğunda göz tansiyonu yükselmektedir. 

Glokom (göz tansiyonu) hastalığında her zaman göz tansiyonu yüksek değildir. Göz tansiyonu normal seviyelerde seyrederken de glokom (göz tansiyonu) hastalığının gelişebileceği unutulmamalıdır.

Glokom (Göz Tansiyonu) Belirtileri

Glokom sinsi seyirli ve ilerleyici bir göz hastalığıdır. Glokom hastalarında göz sinirinde meydana gelen hasar belirli bir düzeye ulaşmadıkça hastalarda herhangi bir şikâyete yol açmayabilir. Hastalar genellikle rutin bir göz muayenesi sırasında tanı alırlar. Glokom ileri evrelerde görme alanında bozukluklar ve daralma ile ilk belirtilerini gösterebilir.

Göz tansiyonunun normal değeri 9-21 mm-Hg olarak kabul edilse de göz tansiyonunun normal değer aralığı kişiden kişiye değişim gösterebilmektedir. Hastanın kornea kalınlığı, ölçüm yapılan cihaz tipi, sabah ya da akşam ölçüm yapılması, hastanın ölçüm öncesi efor sarf etmiş olması gibi etkenler göz tansiyonu üzerine etki edebilmektedir. Tüm bu faktörler muayene sırasında göz hekimlerince dikkate alınarak göz tansiyonu değeri kişiye özel olarak yorumlanır. 

Yaygın bilinenin aksine göz tansiyonu baş ağrısı yaratmaz. Baş ağrısı göz tansiyonunun 40 mm-Hg değerinin üzerine çıktığı glokom krizi durumunda görülmektedir ve acil tedavi gerektirmektedir. 

Glokom yenidoğan bebeklerde de görülebilir ve gözün önündeki saydam tabakada (kornea) beyazlaşma, ışığa karşı hassasiyet, gözde sulanma ile bulgu verebilir. 

Glokom hastalığının sinsi seyirli olduğu ve hastaların büyük çoğunluğunu daha önceden glokom hastası olduğunu bilmeyen kişilerin oluşturduğu düşünüldüğünde rutin göz muayenesin önemi çok daha iyi anlaşılmaktadır. Risk faktörlerine sahip olan hastaların yılda en az 1 kez göz muayene olmaları tavsiye edilmektedir

Glokom (Göz Tansiyonu) Risk Faktörleri

• Yüksek göz içi basıncı
• 40 yaş üzerinde olmak
• Kornea kalınlığının ince olması
• Ailede ve yakın akrabalarda glokom (göz tansiyonu) bulunması
• Irk
• Yüksek hipermetrop ya da yüksek miyop olmak
• Uzun süreli kortizon kullanımı
• Göz travması

Glokom (Göz Tansiyonu) Muayenesi

• Görme keskinliği düzeyinin belirlenmesi
• Göz tansiyonu ölçümü ve kornea kalınlığının ölçümü
• Gözün ön ve arka kısmının incelendiği ayrıntılı göz muayenesi 
• Retina sinir lifi tabakasının kalınlık ölçümü ve değerlendirilmesi
• Görme alanı muayenesi ve değerlendirilmesi
• Glokomun tipine göre ihtiyaç halinde ek tetkik ve muayeneler

Glokom (Göz Tansiyonu) Tedavisi

Glokom tedavisinin temeli erken tanı ve tedaviye uyumdur. Glokomda erken tanı ve tedavi, görmenin korunması açısından son derece önemlidir. Erken tanı ve tedavi kalıcı görme kayıplarının önüne geçebilir. Tanı ve tedavide geç kalındığında hasar gören görme sinirini onarmak ya da kaybedilen görme alanını geri getirmek mümkün değildir. 

Glokomun tedavisi glokomun tipine ve seyrine göre değişmekle birlikte medikal ya da cerrahi olarak yapılabilmektedir. 

Medikal Tedavi

Medikal tedavide amaç göz içi basıncını, görme sinirinin hasar görmediği bir değere düşürmektir. Göz içi basıncını düşürebilmek için, göz içerisinde aköz hümör ismi verilen sıvının üretimi azaltılmalı ya da gözden atılımı arttırılmalıdır.

Medikal tedavide en az ilaç sayısı ve damla miktarı ile istenilen hedef göz içi basıncına ulaşılmak hedeflenir fakat bazı hastalarda kombine olarak 2 ya da 3 ilaç kullanılması gerekebilmektedir. 

Medikal tedavide hastanın ilaç kullanım düzenine uyumu da en az ilaçların etkinliği kadar önemlidir. Tedavi düzenine uyulmadığında istenilen etkiyi elde etmek mümkün olmaz. 

Cerrahi Tedavi

Medikal tedavi ile glokom ilerlemesi durdurulamayan ya da ilaç kullanımında sorunlar yaşayan hastalarda cerrahi tedavi ile glokom hastalığının ilerleyişi kontrol altına alınabilmektedir. Birçok cerrahi seçenek mevcut olup glokom hastalığının tipine ve hastanın yaşına ve ihtiyacına göre yapılacak cerrahi işlem tipi belirlenir. 

Glokom Cerrahisi Süreci

Cerrahi Öncesi

• Doktorunuz aksini söylemedikçe günlük kullandığınız ilaçlarınızı kesmeniz gerekmez
• Hastanede kalmanız gerekmez
• Glokom cerrahisi genel olarak lokal anestezi ile yapıldığından, cerrahi öncesi açlık gerekmemektedir. 
• Ameliyat genel anestezi ile yapılacaksa cerrahi öncesi genel anestezi ile ilgili tetkikler yapılmaktadır. 

Cerrahi Günü

• Göz çevresine lokal anestezi uygulanması
• Ortalama cerrahi süresi cerrahi tipine göre değişmekle birlikte 30 – 45 dakikadır. 
• Cerrahi süresince hasta herhangi bir ağrı hissetmez. 

Cerrahi Sonrası

• Cerrahi sonrası 1 ay süresince göz damlaları kullanılacaktır. 
• Cerrahi sonrası erken dönemde geçici düşük ya da yüksek göz içi basınç ile karşılaşılabilir. Bu beklenen bir durumdur ve ek tedaviler başlanabilir. 
• Cerrahi sonrasında 1. gün, 3. Gün, 1. hafta ve 1. ayda kontrol muayeneleri vardır. İhtiyaca göre ek kontrol muayeneleri yapılabilir. 
• Deniz ya da havuzda yüzme, ağır kaldırma ve ağır spor aktiviteleri cerrahi alanda tam iyileşme sağlanana kadar kısıtlanır.